چرخ زمان گردید و گردید و تقویم آغاز سال جدید را با ایام شهادت خانم فاطمه زهرا (سلام الله علیها) قرین ساخت و فرصتی را برای شیفتگان آن بانو قرار داد تا امسال را با یاد ایشان و اقتدا به سیره و روششان در زندگی آغاز نمایند.
اصولاً سال نو که شروع میشود هر کس در درون جان خویش به اندیشه فرو میرود و سعی میکند سال جدید را بهتر شروع کند. از اشتباهات سال پیش عبرت دیگر و از تجربیات خویش برای ساختن سالی سرشار از موفقیت به کار گیرد. اما معمولاً این اندیشهها بعد از مدتی به فراموشی سپرده شده و روزمرگیها دامنگیر میشود. اما شاید امسال به توفیق خانم بتوان زندگی بهتری را در سال 1393 خورشیدی در پیش گرفت. برای رسیدن به این هدف لازم است نقاط برجسته زندگی بانوی دو عالم را در نظر گرفت و در عید تمرین نمود:
سیره حضرت زهرا (سلام الله علیها) آن بود که به شدت به پدر خویش احترام میگذاشتند. ایشان را دوست داشتند و هر کاری که از دستشان برمیآمد برای پدر انجام میدادند. بیشک این اندازه از احترام و علاقه دستور العملی است برای تمام شیعیان در برخورد با والدین خویش. در روایتی چنین آمده است:
امام رضا به نقل از پدران بزرگوارشان (علیهم السلام) حکایت کردند: "روزى امیرالم?منین (علیه السلام) فرمودند: زمانى که در کنار پیامبر (صلّی اللّه علیه و آله)، به همراه دیگر اصحاب مشغول کَندن خندق بودیم، فاطمه زهرا (سلام اللّه علیها) بر ما وارد شدند و قطعه نانى را که همراهشان بود، تقدیم پدرش پیامبر خدا کرد. پیغمبر خدا (صلّی اللّه علیه و آله) خطاب به دخترشان کرده و فرمودند: این نان را از کجا آوردهاى؟ حضرت فاطمه (سلام اللّه علیها) اظهار داشتند: مقدارى نان پختهام، یک قرص نان را سهم حسن و حسین کنار گذاشتم و این مقدار را هم براى شما آوردهام. رسول خدا (صلّی اللّه علیه و آله) فرمودند: اى فاطمه! این اوّلین طعامى است که پس از سه روز داخل شکم پدرت مىشود. (چهل داستان و چهل حدیث از حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام)، عبداللّه صالحى به نقل از بحارالا نوار، ج 16، ص 225)
چه بسیار پدران و مادرانی که در کنج خانهها و آسایشگاهها انتظار دیدار فرزندانشان را میکشند. بیایید قدر این سال نو را بدانیم و بیش از گذشته به یادشان باشیم که خیلی زود دیر میشود و حسرت دیدارشان تا همیشه در جانمان باقی خواهد ماند.
خانم زهرا (سلام الله علیها) همیشه و همه جا به یاد خدا بودند. به یاد او و به خاطر او زندگی میکردند. ایشان حتی در هنگام کار نیز از یاد خدا غافل نمیشدند. جواد الا ئمّه (علیه السلام) حکایت کردهاند: "روزى پیامبر اسلام (صلّی اللّه علیه و آله) توسّط سلمان فارسى پیامى براى حضرت زهرا(سلام اللّه علیها) فرستاد. سلمان گوید: همین که جلوى درب منزل آن مخدّره رسیدم، ایستادم و سلام کردم؛ سپس متوجّه شدم که حضرت (سلام اللّه علیها) مشغول قرائت قرآن است و آهسته آیات قرآن را بر لب زمزمه مىنماید. و دیدم که سنگ آسیاب بدون آنکه دست حضرت روى آن باشد، در حال چرخش و دور زدن است و کسى را نزد حضرتش نیافتم. برگشتم نزد رسول خدا (صلّی اللّه علیه و آله) و عرضه داشتم: یا رسول اللّه! جریان مهمّ و عظیمى را مشاهده کردم!! حضرت فرمودند: آنچه را دیدى بیان کن؟ گفتم: همین که جلوى درب منزل دخترتان رسیدم و سلام کردم، متوجّه شدم که وى آهسته قرآن مىخواند و سنگ آسیاب مىچرخید و کسى را هم نزد او نیافتم. پس حضرت رسول (صلّی اللّه علیه و آله) تبسّمى نمود و اظهار داشت: اى سلمان! خداوند قلب دخترم را سرشار از ایمان نموده است، او تمام وجودش ایمان و یقین مىباشد و غرق در طاعت و عبادت پروردگار گشته بود. لذا خداوند متعال فرشتهاى را به نام روفائیل رحمت فرستاده است تا وى را کمک نماید. و همان فرشته بوده است که سنگ آسیاب را براى دخترم فاطمه، مى چرخانیده است. و سپس افزود: بدان که خداوند مهربان تمام امور دنیا و آخرت فاطمه را کفایت خواهد نمود. (چهل داستان و چهل حدیث از حضرت فاطمه زهرا(علیهاالسلام)، عبداللّه صالحى به نقل از الثّاقب فى المناقب، ص 290 ، ح 248).
درست است که ما از چنین توانایی و موهبتی برخوردار نیستیم اما میتوانیم از فرصتهای موجود استفاده کرده و در راه خدا قدم برداریم. بیشک اگر ما یک گام به سوی حضرت حق برداریم او چندین قدم به سوی ما خواهد شتافت. وقتهای در خانه بودن، در ترافیک، مترو، اتوبوس و ... میتوانند فرصتی مفید برای ذکر گفتن و با خدا خلوت نمودن باشد.
یکی از ویژگیهای اخلاقی خانم آن بود که پیش از خود، به دیگران میاندیشیدند و در رفع گرفتاریهای دیگر مردمان تلاش مینمودند. گاه با بخشش مال و گاه نیز با دعا نمودن در حق آنان. گفتهاند:
روزى امام حسن (علیه السلام) وارد اتاق مادرشان گردیدند، دیدند که مادرشان در حال رکوع نماز هستند و براى مردها و زنهاى م?من با ذکر نامشان دعا مىکنند. گوش کردند، که دیدند مادرشان فقط براى دیگران دعا مىنمایند و براى خویش، هیچ دعایى نمىفرمایند، جلو آمدند و اظهار داشتند: اى مادر! چرا مقدارى هم براى خودتان دعا نمىکنید همان طورى که براى دیگران دعا مىنمایید؟ حضرت زهرا (سلام اللّه علیها) پاسخ دادند: اى فرزندم! اوّل ما باید به فکر نجات همسایه باشیم و سپس براى خود تلاش و دعا کنیم. (چهل داستان و چهل حدیث از حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام)، عبداللّه صالحى به نقل از احقاق الحقّ، ج 25، ص 255)
چه خوب است در این سال جدید به یاد دیگران نیز باشیم. برایشان دعا کنیم و تا حد امکان دستگیرشان باشیم. این دستگیری گاه با بذل مال است و گاه تنها با نشستن در کنار افراد و گوش به حرفهایشان سپردن و در صورت امکان راهنمایی و کمک رساندن است.
ساده زیستی عنصری است که شاید در زندگی امروزی رو به فراموشی است. به ویژه در ایام عید این امر دیده میشود. چه خوب است در سال جدید با خدای خود عهد بندیم که از تجملات دوری کرده و زندگی میانهای در پیش گیریم. عید میتواند زمانی برای تمرین این روش باشد:
ثعلبى در تفسیر خود از امام صادق (علیه السلام) و نقل کرده است:
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فاطمه (سلام الله علیها) را در حالى دید که عبایى از پوست شتر پوشیده و با یک دست مشغول آسیاب کردن و به کمک دست دیگر مشغول شیردادن فرزندش مىباشد. چشمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از مشاهده این امر پر از اشک شد و به فاطمه فرمود: دخترم! سختیها و تلخیهاى دنیا را در مقابل حلاوت و شیرینى آخرت قرار بده. فاطمه گفت: اى رسول خدا! خدا را سپاس مىگویم به سبب نعمتهاى فراوانى که به من عطا فرموده، و او را در مقابل محبتهایش شکر مىگزارم. (زندگانى حضرت زهرا (علیهاالسلام)، جلد دوم، محمدباقر مجلسى)
یکی از مواردی که در زندگی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) مشاهده میشود آن است که ایشان زیارت اهل قبور، به ویژه شهدا را در برنامه هفتگی خود داشتند. به عنوان نمونه شیخ طوسى از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده است: "در صبح هر روز شنبه، حضرت فاطمه (علیهاالسلام) به زیارت قبور شهداى احد مىرفتند و در میان آنها در کنار قبر حضرت حمزه توقف بیشتر مىنمودند و براى او طلب رحمت و مغفرت مىکردند". (زندگانى حضرت زهرا (علیهاالسلام)، جلد دوم، محمدباقر مجلسى)
زیارت اهل قبور علاوه بر برکاتی که برای رفتگان دارد میتواند آدمی را متوجه خویش ساخته و به وی یادآور شود به زودی غافله عمر او را نیز در قبرستانها خواهد گذاشت و به خاطرهها خواهد پیوست. پس باید تلاش کرد یادی خوش و طولانی از خود به جای گذارد.
عید نوروز فرصتی است برای نو شدن. فرصتی برای آغازی دوباره. در این عید میتوان از خدا مدد خواست و با تمسک به سیره خانم فاطمه (علیهاالسلام) روشی نو در پیش گرفت. میتوان مطالعه سیره آن حضرت را در شمار برنامههای عیدانه برای خود و خانواده قرار داد و تلاش کرد به آنها عمل شود تا امسال رنگی فاطمی داشته باشد.